netoops blog
>>> Ansuf Yes-wen ! ⴰⵏⵙⵓⴼ ⵢⴻⵙ ⵡⴻⵏ <<< Ma ulac Tamaziɣt, ulac ulac ulac...
Sbeddet asnas Tala uMaziɣ_1_1.0 deg usawal-nwen Android. Tala uMaziɣ deg-s ugar n 600 n yimagraden, 50 n yimawalen, 100 n yidlisen, 35 n yiseɣẓanen ...

mercredi 24 octobre 2018

Tasfift n wunuɣen s tmaziɣt


Yessefk tamaziɣt ad tekcem merra tiẓuryin (arts). Grut tukkist seg tesfift n wunuɣen (bande déssinée) "Uccen d umeksa" n
Kamel Kam's Bentaha.
Yal anaẓur d acu i t-yeddeggiren akken ad d-yini timerẓuga yečča ugdud. Wa yettaru, wa isebbeɣ, wa yessunuɣ-d ayen yeẓra… Aya akk, akken kan ad d-ssenfalin ayen ttwalint wallen-nsen di tmetti i deg ttidiren. Ayen akk iwumi yettḥulfu unaẓur, yesslalay-d deg-s afray n tebɣest yellan yezreɛ deg wul-is. Yettdeggir-it akken ad d-yemmeslay s tẓuri yuɣen deg-s aẓar. Tiriwa-s, ttnadint tidet deg yigenni n tmussni, s tlelli. Mi it-id-teskakeḍ taluft, dɣa din ad d-yendekwal, ad yenǧǧeɛ ugur i d-yemɣin deg-s, akken ad yennal ulawen n yimdanen ara iwalin, ara yeɣren neɣ ara yeslen i wayen i d-yenna unaẓur. Anaẓur, yessenqad di temsal akken ad iswexxer iɛewwiqen i medlen tawwurt ɣef tidet yefren deffir lelwaḥ-is. D tawwurt ur nesɛi tasarut ɣer kra n yimdanen. D tin imedlen asirem i tmeddurt yeččuren d ijeǧǧigen. Adrar n temsal i d-yeɣlin ɣef ugdud, iɛeggeb-it am yir aṭṭan ur nḥellu. Tixidas n udabu akked yimḍebbren celxent tigejda swayes tbedd tmurt, ulsen-as i umezruy tira akken i asen-yehwa, mačči akken yella. Anaẓur, ur yettagad, ur yettwexxir. Ur yettuɣal ɣer deffir, ur yettawi tama n wadda. D netta i issawaḍen izen n tidet ɣer tmeẓẓuɣt n ugdud.


Unuɣen yessedhayen tamuɣli n wallen

Kamal d yiwen gar yinaẓuren. Yeqqaz seg daxel n yiman-is akken ad aɣ-d-yessaweḍ tidet s wunuɣen-ines. Tiɛubbja izedɣen ifassen-is yessunuɣen, yewwi-tt-id si temẓi-s. Unuɣen-ines, mačči d unuɣen yessedhayen igerdan. D unuɣen i sedhayen tamuɣli n wallen, jebbden imdanen am ddkir, qqaren-d izen yeffren deg-sen. D unuɣen yesɛan tamuɣli lqayen, d wid yessakayen imdanen yeṭṭsen, akken daɣen d unuɣen yesseḥracen wid yukin. Ilul Kamel Bentaha ass, 15 deg tuber 1968, yessufeɣ-d ammud-ines n yifɣal amezwaru deg usegga 2013 azwel-ines «Amicalement vôtre». D ammud i as-yefkan tagnit ad yekcem s wudem unṣib deg umaḍal n udlis n wunuɣen. Ur iɛeṭṭel ara yessufeɣ-d sin n yidlisen s wunuɣen ( bandes dessinées ) s tutlayt n taɛrabt, i as-d-ssutrent snat n tenmahliwin, Tanmehla n yilmeẓyen d waddal akked Tenmehla tazzayrit n waman. D sin yidlisen-agi n wunuɣen i yettwellihen ɣer useḥbiber n ugama akked waman. Yuɣ-d aẓar di taddart n Cerfa n Behlul, taɣiwant n Iɛeẓẓugen. Yebda amecwar-is s yisem-is d amsefɣul deg uɣmis n «Le Pays» i d-iteffɣen yal imalas, d aɣmis amenzu i yeskecmen imagraden n tutlayt n tmaziɣt deg yijga n yisebtaren-is. Tiɛubbja-ines deg usuneɣ, tdegger-it ad yaẓẓ ɣer sdat ugar, armi i d-yewwi amkan-is s wunuɣen-ines deg uɣmis «Les nouvelles confidences» akked di tesɣunt n yigerdan «Nounou». Asirem-is meqqar, iswi-s yenǧer, yewwi abrid-is yekcem i lebda s telqayt deg uḥric-agi n yidlisen n wunuɣen. 

Deg useggas n 2015, issewjed-d yiwen n udlis n wunuɣen (BD) s tutlayt n teqbaylit azwel-ines «Ɛeẓẓi akked Ɛezzul», d adlis i d-yewwin arraz amezwaru di temsizelt n FIBDA (Festival International de la Bande Dessinée d'Alger) n useggas n 2016 di Lzzayer. Deg useggas n 2017, yerna-d adlis ( BD) amaynut iwumi yefka azwel «Aqejmamar» neɣ amecḥaḥ akken i as-qqaren di kra n tamiwin. Deg-s, yesnerna tamuli-s deg unuɣen akken ad jebden ugar allen n yigerdan. Ula d taqbaylit swayes yura tgerrez, tjebbed ɣer teqbaylit-nni n yimezwura. Aseggas-a, kamal, yefka-aɣ ttiɛad s teqbaylit am wakken yuɣ tannumi. Yeseẓreg-d adlis n yifɣal (caricature) s teqbaylit, azwel-ines « Tafɣulit ». Kamal, yebɣa ad d-yefk akk tamussni-ines akked tiɛubja-s i tutlayt n teqbaylit, akken ad as-yernu ccbaḥa s wunuɣen-ines i d-yettmeslayen s teqbaylit i warrac d yinelmaden yeqqaren. D ttawil fessusen, ara ten-ideggren akken ad ḥemmlen ad ɣren s tutlayt n teqbaylit.
Fahim Messaoudène (DDK)

Aucun commentaire :

Enregistrer un commentaire