netoops blog
>>> Ansuf Yes-wen ! ⴰⵏⵙⵓⴼ ⵢⴻⵙ ⵡⴻⵏ <<< Ma ulac Tamaziɣt, ulac ulac ulac...
Sbeddet asnas Tala uMaziɣ_1_1.0 deg usawal-nwen Android. Tala uMaziɣ deg-s ugar n 600 n yimagraden, 50 n yimawalen, 100 n yidlisen, 35 n yiseɣẓanen ...

lundi 26 mars 2018

Rachid Alliche 1953-2008 > Zrin 10 n yiseggasen ɣef tmettant-is






Rachid Aliche (1953 – 2008) est le précurseur du roman amazigh, son apport à la néo-littérature kabyle est décisif.  Il est l'auteur de deux romans : Asfel (1981) et Faffa (1986). Faffa est le roman de l'unité impossible. Le héros, Aamar, émigré en France (Faffa est un dérivé expressif péjoratif de Fransa), connaît avec les siens le déchirement de l'exil ; déchirement qui peut aller jusqu'à la schizophrénie. Dans cet itinéraire d'aliénation (Aamar, sorti de la référence à sa Kabylie natale n'est plus qu'une chose, taɣawsa) et d'éclatement, le héros n'est pas seulement "fendu" en deux mais en trois ; trois personnages se le disputent : ilemẓi (le jeune homme), aderwic (le fou) et amɣar azemni (le vieux sage).

Télécharger le roman Faffa de Rachid Aliche - PDF – 164 pages

Ilul Rachid Alliche ass n 7 yebrir 1953, deg taddart n Taguemount Azouz yetabaɛen ɣer tɣiwant n Ait Mahmoud deg Ath Douala. Yelmed deg yiɣerbazen n Tizi Uzzu, syin akkin yewwi-d agerdas DES n tfizikt seg tesdawit n Lezzayer. Iruḥ ɣer tmurt n Fransa, ikemmel dinna almud-ines di tsekla, dɣa yewwi-d agerdas n DEUG n tsekla, seg tesdawit n Lyon n tmurt n Fransa. Tin ɣur-s, yuɣal yesɣer dinna tasekla deg tesdawit-agi aṭas n yiseggasen.
Ur d as-tettunfek ara tegnit i wakken ad yelmed tutlayt n tyemmat akken ilaq lḥal, deg yiɣerbazen d tesdawit n tmurt, maca yeɣra i yiman-is ɣer tama n wayen i d-yelmed ɣer uselmad amezwaru n tamziɣt Mouloud Mammeri. 

Rnu ɣer lebɣi-ines i tmeslayt-is tanaṣlit taqbaylit, d ayen i t-yeǧǧan ad yaru s teqbaylit sin wungalen s wazal-nsen. 
Amezwaru d “Asfel”, i yura deg useggas n 1981, aseggas kan mbeɛd Tafsut n yimaziɣen 20 yebrir 1980. Xemmsa n yiseggasen kan ɣer sdat, dɣa deg useggas n 1986, yerna yessuffeɣ-d ungal-is wis sin “Faffa”.

Yettuneḥsab Rachid Alliche, d aneggal wis sin s tmaziɣt seld Belaid Ait Ali, yuran “Lwali budrar”. Yettuneḥsab daɣen d ameɣnas n tutlayt tamaziɣt, imi deg lawan ideg tettwagdel tmaziɣt deg tmurt n Lezzayer, Mass Alliche, mačči kan yettmeslay-itt neɣ yettaru-tt i yiman-is, maca yessuffeɣ-d sin wungalen s tmaziɣt. Yennuɣ ɣef yidles d tutlayt tamaziɣt, ɣer tama n wayetma-s seg useggas n 1970 armi d asmi yemmut. Yefka-as-d i tsekla tamaziɣ t udem-nniḍen, mbeɛd mi tella d timawit, tuɣal tedda deg ubrid n tira. 

Yexdem daɣen d aneɣmas deg rradyu tis snat, anida i d-yettawi tidwilin i warrac imecṭaḥ ladɣa wid ur nessin ara ad ɣren. Yufa-tt d tagnit i wakken ad ikemmel amennuɣ-is s wawal ɣef yidles amaziɣ s umata. 

Ma nger tiṭ ɣef wayen yettwaxdamen fell-as, ad naf drus maḍi imi netta aṭas i d-yefka i tsekla tamaziɣt s wuzig d tutlayt tamaziɣt s umata. Aṭas n tezrawin tisdawanin yettwaxdamen ɣef wungalen-is, d wayen i d-yeǧǧa. Deg useggas n 2014, tisebdit takanadit n tamaziɣt, tesnulfa-d arraz n Rachid Alliche i wungal ifazzen. Am wakken daɣen i d as-tettuɣal tejmilt deg tɣiwant-is si teswiɛt ɣer tayeḍ. 

Yewweḍ leɛfu Rebbi ass n 18 meɣres 2008 deg Lezzayer tamaneɣt, di leɛmer-is 55 n yiseggasen kan. Ass-nni lḥed iɛeddan i wweḍen 10 n yiseggasen ɣef tmettant-is, ulamma yemmut maca leqdic-is mazal-it yedder, ulac win ara d-imeslayen ɣef wungal amaziɣ ma ur d-yeddi ara yisem-is. Ɣer taggara, am wakken qqaren: “Ulamma yeǧǧa-aɣ, yeǧǧa-aɣ-d”.

--- A. A ---

3 commentaires :

drif hassene a dit…

Racid ƐELLIC, yettwaḥsab seg yineggalen imezwura n tsekla tamaziɣt. D aneɣmas ameɣnas. Isem-is d awezɣi ad t-nettu. Tanemmirt ɣef usmekti-a ilmend n uɛeddi n 10 n yiseggasen ɣef tmettant-is. Ad t-yerḥem Rebbi.

Unknown a dit…

Da Racid At yeḥem illu, yefɣ taddart nneɣ asmi yesɛa 10 n yissegasen

Unknown a dit…

Nchalah

Enregistrer un commentaire